Öz Saygı

Öncelikler Listende Kaçıncı Sıradasın?

Öz Saygı: Bireyin kendi kişiliğine, kendi özüne beslediği saygıdır.

Hayatın her alanında kendi sorumluluğunu tümüyle alabilmesi ve bu yönüyle kendinin ve başkalarının içindeki iyiliği ortaya çıkarabilme yetisidir. Eleştiriye açık olmak, hataları kabul etmek, iltifat almak/etmekte rahat olmak, birer öz saygı örneğidir.

Öz saygısı gelişmiş insanlar, canlı cansız tüm varlıkları sevebilme, saygı duyabilme ve empatik olabilme becerisine sahiptir. İnsanın öz saygı seviyesi ile bilinç düzeyi, motivasyonu, iş ve insan ilişkileri arasında doğru orantı vardır. İnsan yaşantısında öz saygıyı kazanmak zordur, ama öz saygı olmadan huzurlu, doyumlu ve üretken bir yaşam sürmek imkansızdır.
Öz saygının temellerinin küçük yaşta atılması gerektiğini düşünecek olursak okullar bu anlamda büyük önem arz etmektedir.

Terry Pinkard “Hegel” adlı eserinde öz saygı ve okul kavramıyla ilgili düşüncelerini şöyle açıklamaktadır: “Okul, kişinin modern anlamda kendini yönlendirmeyi ve öz saygı kazanmayı öğrendiği yerdir.” Natiel Branden ise “Öz Saygı” adlı eserinde öz güven ve öz saygı kavramları arasındaki ilişkiye dikkat çekmiştir: “Öz güveni yüksek kişiler başkalarından üstün olmaya çalışmaz. Değerlerini, kendilerini başkalarıyla kıyaslayarak ölçmeye çalışmazlar. Onlara mutluluk veren şey kendileri olmaktır, başkalarından üstün olmak değil.”

Öz saygı geliştirici tutum ve davranışlar ile öz saygı geliştirici dil, benlik algımızda son derece olumlu gelişimler sağlayarak bizlerin daha öz güvenli bireyler olmasını sağlar.

Yaşadıkça, bilinçlenerek, tecrübe ederek, zekamızı ve duygularımızı bu yönde geliştirebiliriz. Ancak ne yazık ki toplumsal baskılar, ekonomik koşullar, insanın nefsani arzuları başta öz değerlerine aykırı davranmasına, öz saygısını ve öz güvenini kaybetmesine sebep verir. Burada artık öz irade ve öz disiplin devreye girer. Her ne kadar ayrı gibi gözükse de öz irade, öz saygı ve öz disiplin birbirini tamamlayıcı birer unsurdur aslında. Yalnızca irade sahipleri belli bir disiplin içerisinde hayatlarını bir düzen ve ahenk içerisinde idame ettirebilir. Öz disiplin ve öz irade sahiplerinin yaşamları bazılarının iddia ettiği gibi tekdüze değil, tam aksine belli bir düzen ve intizam içerisinde olur.

Evet, sahip olduğumuz “öz”lere göre mi yaşıyoruz, yoksa sert esen ilk rüzgâra karşı tamamen savrulup yeri yurdu belli olmayan kırık dal parçaları mı oluyoruz? Yerinde ağır olan taş mıyız, maruz kaldığı her türlü olumsuz etkiye rağmen yoksa, olsa da olur, olmazsa da, diye tabir edilen savruk ve silik insan tipolojisinden miyiz? Her şeyden önemlisi de “öz”ü ile barışık ve buna göre yaşayan ve mutluluğu “öz”ünde arayanlardan mıyız? Yahut öncelikler listemizde kaçıncı sıradayız?

Sizce hangisiyiz?